Taşınmaz Mal Komisyonu, ‘‘Xenides-Arestis / Türkiye’’ davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uygun olarak Taşınmaz Mal Kanunu (No. 67/2005) kapsamında kurulmuştur. Bu tedbirin amacı, Kuzey Kıbrıs'taki terk edilmiş mülklerle ilgili talepler için etkili bir iç hukuk yolu oluşturmaktı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ‘‘Demopoulos ve Diğerleri / Türkiye’’ davasının kabul edilebilirliğine ilişkin 1 Mart 2010 tarihli kararıyla, 67/2005 sayılı Kanunun etkili bir hukuk yolu sağladığını tespit etmiş ve başvuranların iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle şikayetlerini reddetmiştir. İlk dava olan ‘‘Loizidou/Türkiye’’ davasında Türkiye’ye karşı 1989 yılında AİHM'de açılmış ve 1996 yılında Bayan Loizidou lehine karar verilmiş ve Türkiye'ye Bayan Loizdou’nun tazminatını ödemesi ve Bayan Loizidou'nun mülkiyet haklarını koruma talimatı verilmiştir. Bu karar gelecekteki davalar için bir emsal teşkil etti ve sonraki davalarda AİHM tarafından başka benzer kararlar verildi.

Taşınmaz Mal Komisyonu, iade, tazminat ve takas taleplerini 67/2005 sayılı Kanun hükümlerine göre inceler. Düşünceleri, 1977-1979 Üst Düzey Anlaşmalarının ortak unsurları olan iki bölgeli ve iki toplumlu ilkelere ve ayrıca Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan Kıbrıs Sorununun çözümüne yönelik planlara dayanmaktadır. Kıbrıs Türk Topluluğunun haklarına halel getirmeksizin mülk sahiplerinin meşru iddialarını tatmin etmeye çalışmaktadır.

10 Mayıs 2021 itibariyle, Komisyon'a 6.837 başvuru yapılmıştır ve bu başvuruların 1.227'si dostane çözümlerle, 34'ü resmi duruşma yoluyla sonuçlandırılmıştır. Komisyon, başvuranlara tazminat olarak 318,197,662.- Sterlin ödenmesine karar vermiştir. Ayrıca, 2 davada takas ve tazminat, 3 davada iade ve 7 davada iade ve tazminat kararı vermiştir. 1 davada Kıbrıs sorununun çözülmesinden sonra iade için bir karar vermiş ve bir durumda kısmi iadeye karar vermiştir.

Taşınmaz Mal Komisyonu, mülkiyet talepleri için adil, hızlı ve etkili bir çare olmayı amaçlamaktadır. Bu şekilde Komisyon, Kıbrıs Sorununun kapsamlı çözümüne katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

Avertiss Hukuk Departmanı, bazı Kıbrıslı Rumların IPC'ye başvurmalarına yardımcı olmuştur. Olumlu sonuçlar elde edilmiştir ve başvuranlar yapılan çalışmadan duydukları memnuniyeti dile getirmişlerdir.